Excursie naar het Mierenreservaat op zaterdag 17 juni 2023
Verslag en foto’s: Suzette Stumpel

De excursie werd verzorgd door Jinze Noordijk, verbonden aan EIS Kenniscentrum Insecten in Leiden. Hij heeft het beheerplan voor het Mierenreservaat (vroeger Bennekomse heide) opgesteld en vertelde veel details over dit bijzondere natuurgebied dat direct grenst aan het Land van Peelen.

Na een inleiding over de ecologie van mieren doorkruisten we met zo’n 20 deelnemers het 700 meter lange reservaat, dat voor een derde uit hei bestaat, de rest is mooi oud bos. De hei wordt door een groep vrijwilligers al jaren open gehouden.

Het Mierenreservaat is bijzonder doordat het relatief ongestoord is qua bodem met veel micro reliëf, waardoor er veel verschillende leefgebiedjes zijn voor insecten en andere ongewervelden. Er komen in ons land 68 soorten mieren voor, waarvan de wegmier in ieders tuin voorkomt. In het reservaat zijn 29 soorten geteld! Dat is mooi, maar het kan nog beter. Voor de voedselvoorziening van de mieren staan er veel te weinig (gele) bloemen: gisteren alleen een paar planten biggenkruid.

Onderweg zagen we verschillende typen mierennesten, zowel in de hei als in het bos: de welbekende hoge hopen van de bosmieren (foto 2), maar ook een grote hoop van de gele weidemier (foto 3) van tientallen jaren oud en verschillende kleinere nesten van de satermier (herkenbaar aan de afgeknipte grassprietjes).

Die nesten vormen op zich weer aparte leefgebiedjes voor inwonende soorten andere ongewervelden. Heel bijzonder om te horen dat sommige mierensoorten in hun nesten werken met tot slaaf gemaakte mieren van een andere soort of met democratisch overleg over waar een nest te plaatsen. Niets nieuws onder de zon!

Ook cultuurhistorie kwam  even aan bod via de leemkuilen uit vroeger tijden en de schuttersputjes van de Polar Bears uit WOII.

Tijdens de excursie was er volop ruimte om onderling kennis te maken en om vragen te stellen. Vol lof over de boeiende verhalen  is iedereen weer een stukje wijzer geworden over de samenhang in de natuur.